Sốc văn hoá khi du học Mỹ và cách thích nghi

Sốc văn hóa thường là cảm giác mất phương hướng, bối rối hoặc lo lắng ở một nơi xa lạ. Đây là trạng thái thường gặp khi bạn tới một nơi có phong tục tập quán khác. Hầu hết cảm giác sốc văn hóa không kéo dài lâu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sốc văn hóa có thể khiến mọi người cảm thấy cô đơn, nhớ nhà, hoặc thậm chí trầm cảm.

Vì vậy, nếu bạn đang phải vật lộn với cú sốc văn hóa ở Mỹ, điều quan trọng cần nhớ là có cách điều chỉnh dần dần. Đừng quên tận dụng các nguồn lực có sẵn nếu bạn cần trợ giúp để trở nên thích nghi.

Sốc văn hoá là gì?

Định nghĩa

Du học Mỹ luôn là một cuộc phiêu lưu thú vị đối với sinh viên quốc tế. Đặc biệt là khi bạn vẫn đang lên kế hoạch chọn trường và chuyên ngành. Tuy nhiên, sau khi nhập học, nhiều sinh viên quốc tế đều mất một khoảng thời gian để điều chỉnh lối sống văn hoá cho phù hợp. Điều này dường như là một thách thức buộc sinh viên quốc tế phải phát triển. Trên thực tế, thách thức này không dễ để vượt qua.

Sốc văn hóa trong thực tiễn

“Điều khó nhất là thúc đẩy bản thân phải tự tìm hiểu mọi thứ. Khi sống với bố mẹ, tôi cũng gặp phải những vấn đề tương tự. Nhưng tôi luôn có sự giúp đỡ từ bố mẹ”. Châu, sinh viên quốc tế của Đại học Illinois tại Chicago (UIC) đến từ Việt Nam cho biết. “Điều khó nhất đối với tôi là nhận ra rằng mình có khả năng xử lý vấn đề. Tôi thực sự phải vượt qua bản thân để tự giúp chính mình.”

Sinh viên quốc tế có thể sẽ đối mặt với việc sốc văn hoá theo nhiều cách khác nhau. Nhiều sinh viên quốc tế bỡ ngỡ với việc phải bắt đầu một cuộc sống độc lập hoàn toàn. Một số học sinh lại gặp khó khăn trong học tập. Ví dụ như trả lời các câu hỏi khó bằng tiếng Anh trong giờ học, không quen làm việc nhóm với các bạn học khác,… Một số sinh viên quốc tế thì chật vật trong chuyện ăn uống. Họ không thể tìm thấy món ăn họ thích vì đồ ăn không hợp khẩu vị.

Đối với nhiều sinh viên, sốc văn hoá xảy ra khi mọi thứ đều quá mới mẻ và khác biệt. Để đối phó với sốc văn hoá, hãy bắt đầu bằng việc nhận thức các cảm giác nó mang lại.

Biểu hiện nổi bật của sốc văn hóa

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của sốc văn hóa:

• Luôn cần giúp đỡ;
• Nỗi nhớ nhà không nguôi ngoai;
• Luôn thích ở một mình;
• Cảm thấy bị lạc lõng;
• Rối loạn chế độ ăn và giấc ngủ;
• Khó tập trung;
• Sự tức giận đối với người Mỹ;

Sinh viên quốc tế có thể cảm thấy sốc văn hóa ở Mỹ trong nhiều tình huống khác nhau. Jasmine, sinh viên đã tốt nghiệp năm 2016 người Ấn Độ của Đại học Quốc tế Florida (FIU), cho biết: “Ban đầu tôi đã bị choáng ngợp vì có quá nhiều thắc mắc… tôi cảm thấy rất lạc lõng”. Sau đó, cô ấy tìm thấy cộng đồng của mình thông qua Chương trình hướng nghiệp FIU. Chương trình này cũng giúp cô ấy đạt được các mục tiêu nghề nghiệp của mình. “Nó đã giúp tôi phát triển các kỹ năng chuyên môn của mình. Chẳng hạn như xây dựng sơ yếu lý lịch, thư xin việc. Hay thậm chí là các bài phát biểu và xây dựng thương hiệu cá nhân”.

Ngoài việc ghi nhớ mục tiêu và biết rằng bạn không đơn độc, điều quan trọng là phải hiểu các triệu chứng và giai đoạn của sốc văn hóa. Để nó không dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn. Trường hợp xấu nhất, sốc văn hóa có thể dẫn tới trầm cảm hoặc nghiện ngập. Bạn càng hiểu rõ cảm xúc của mình, bạn sẽ càng có sự chuẩn bị tốt hơn. Nhờ đó bạn có thể vượt qua các triệu chứng sốc văn hóa.

Các giai đoạn của Sốc Văn hóa?

Năm 1954, Kalervo Oberg, một nhà nhân chủng học người Canada, lần đầu tiên định nghĩa thuật ngữ “sốc văn hóa”. Dưới đây là bốn giai đoạn của nó. Mỗi giai đoạn có thể tác động đến sinh viên quốc tế như sau.

• Giai đoạn trăng mật (Honeymoon phase): Mọi thứ vẫn còn mới mẻ và thú vị. Sinh viên quốc tế cảm thấy nhiệt tình. Họ ít hoặc không chú ý đến những cảm xúc tiêu cực của họ.
• Giai đoạn khủng hoảng (Crisis phase): Tất cả những điều mới mẻ này bắt đầu khiến bạn cảm thấy choáng ngợp. Sinh viên quốc tế cảm thấy như họ sẽ không bao giờ hoà nhập được.
• Giai đoạn phục hồi (Recovery phase): Gặp gỡ một vài người, ổn định lớp học và tạo thói quen. Sinh viên quốc tế bắt đầu cảm thấy tốt hơn.
• Giai đoạn điều chỉnh (Adjustment phase): Trong giai đoạn này, sinh viên quốc tế bắt đầu hiểu và chấp nhận những khác biệt về văn hóa mà họ đang trải qua. Và mọi thứ bắt đầu trở nên bình thường.

Để hiểu lý do tại sao bạn cảm thấy sốc văn hóa, bạn cần xem xét các triệu chứng của nó ảnh hưởng đến bạn ở đâu và khi nào.

Làm thế nào để đối phó với sốc văn hoá?

Đầu tiên, hãy nhắc nhở bản thân rằng việc trải qua cú sốc văn hóa là hoàn toàn bình thường. Tất cả mọi người khi chuyển đến một nơi nào đó mới đều cảm thấy hơi lạc lõng. Dù họ bao nhiêu tuổi hay đến từ đâu. Nếu bạn gặp khó khăn, đây là một số mẹo để thích nghi với nền văn hóa mới.

Giữ tinh thần lạc quan

Hãy dành thời gian và nhớ lại lý do tại sao bạn đến Mỹ để học tập. Hãy nghĩ về tất cả những công việc khó khăn mà bạn đã bỏ ra để đến được đây. Hoàn thành các điều kiện học thuật, thủ tục giấy tờ cho trường, hoàn thành các yêu cầu thị thực,… Đây đều là những công việc cần rất nhiều nỗ lực và quyết tâm. Hãy tự hào về bản thân vì đã biến ý tưởng du học Mỹ thành hiện thực. Hãy dành một chút thời gian để nhớ rằng bạn đã vượt qua quá trình đăng ký hồ sơ. Vậy nên, bạn cũng có thể vượt qua điều này.

Mẹo: Nếu bạn cảm thấy buồn và chán nản, hãy đăng ký một số hoạt động ngoại khoá. Hoặc đến phòng tập thể dục. Tự chăm sóc bản thân rất quan trọng và tập thể dục hoặc hoạt động thể chất có thể giúp cải thiện tâm trạng của bạn. Bất kỳ hoạt động nào khiến bạn cảm thấy kết nối với nơi ở mới của mình. Ví dụ như tham gia câu lạc bộ bóng đá, tham quan bảo tàng,…

Hãy nhớ rằng, sốc văn hoá sẽ biến mất

Hầu hết các trường hợp sốc văn hóa Mỹ đối với sinh viên quốc tế sẽ biến mất trong vòng vài tháng. Có thể sẽ không mất nhiều thời gian để bạn khám phá một địa điểm thích hợp để uống trà hoặc cà phê. Hoặc thậm chí bắt đầu xây dựng tình bạn lâu dài. Bạn có thể cảm thấy mất hứng thú lúc đầu. Nhưng mỗi trải nghiệm mới là một sự điều chỉnh văn hoá dần dần.

Mẹo: Đặt mục tiêu hàng ngày hoặc hàng tuần cho các trải nghiệm mới. Hãy thử những món ăn mới, tìm hiểu những cách diễn đạt mới,… Bạn cũng có thể khám phá những vùng lân cận và điểm tham quan gần trường. Nếu bạn tập trung vào những gì trước mắt, bạn sẽ có ít thời gian hơn để tập trung vào cảm giác nhớ nhà hoặc bị cô lập.

Trở nên hoà đồng

Mọi thứ sẽ dần trở nên dễ dàng hơn. Nhiều sinh viên quốc tế có xu hướng tìm kiếm và kết bạn với các sinh viên khác cùng quê hương khi đi du học. Đây có thể là một cách hoà nhập tốt khi bạn mới đến một đất nước mới. Nhưng đừng dừng lại ở đó. Hãy làm quen và kết bạn cả với những người bạn Mỹ nữa. Bởi họ sẽ thực sự giúp đỡ và trả lời những thắc mắc. Họ giải đáp những điều bạn thấy không quen thuộc một cách chính xác nhất.

Châu cho biết: “Tôi nghĩ mình có thể tự lo liệu cuộc sống một mình ở một đất nước khác. Vì xung quanh tôi là những người bạn luôn hỗ trợ tôi. Chính vì vậy, tôi coi họ như gia đình thứ hai của mình. Họ là những người bạn đi mua sắm cùng với tôi, nấu ăn với tôi. Thậm chí thức trắng đêm để học với tôi, cười với tôi và khóc cùng tôi. Nếu không có sự hỗ trợ của bạn bè và nỗ lực của tôi, tôi sẽ khó có thể lo liệu được hết mọi việc.”

Ngoài những người bạn Mỹ, các sinh viên quốc tế khác đến từ các quốc gia khác cũng sẽ giúp bạn mở rộng hiểu biết về văn hóa của mình. Họ cũng có thể cùng bạn chia sẻ và vượt qua những cảm giác sốc văn hoá.

Hiểu yêu cầu học tập và biết tìm đến sự trợ giúp

Hãy lên lịch gặp giáo sư của bạn. Cuộc gặp gỡ này sẽ giải đáp bất kỳ câu hỏi nào bạn thắc mắc. Bạn cũng có thể thảo luận về bất kỳ vấn đề hoặc rào cản ngôn ngữ nào khiến bạn e dè. Hãy chắc chắn rằng bạn hoàn toàn hiểu những yêu cầu trong mỗi lớp học. Điều này giúp đảm bảo bạn hoàn toàn được chuẩn bị thông tin. Cùng với đó là tâm lý khi đến hạn bài tập lớn hoặc khi có bài kiểm tra cuối kỳ.

Mẹo: Bạn cần biết văn phòng cố vấn học tập ở đâu và khi nào có các buổi học nhóm. Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể cần một gia sư cho tiếng Anh hoặc bất kỳ môn học nào khác, hãy bắt đầu tìm kiếm một người nào đó trong khuôn viên trường. Bắt đầu càng sớm, bạn sẽ càng cảm thấy ít lo lắng hơn.

Biết rõ về bản thân và tự cho mình khoảng thời gian nghỉ ngơi

Điều quan trọng là phải nhận ra rằng bạn đang trên con đường thay đổi cuộc đời với tư cách là một sinh viên quốc tế. Cố gắng tiếp nhận sự thay đổi với tốc độ phù hợp để không đánh mất bản sắc của mình.

Mặt khác, cảm thấy nhớ nhà là điều hoàn toàn bình thường. Rốt cuộc, học cách đối phó với việc xa nhà là một phần của kinh nghiệm du học. Đừng cảm thấy xấu hổ vì bạn muốn Skype với cha mẹ của bạn hoặc trò chuyện với bạn bè ở nhà. Và cuối cùng, đừng so sánh bản thân với các sinh viên quốc tế khác trong việc cần bao nhiêu thời gian để cảm thấy ổn định. Mỗi người đều có một hoàn cảnh khác nhau. Và mọi người đều học theo tốc độ của riêng mình. Hoà nhập và thích nghi tốt không phải là một cuộc thi.

Khi nào cần yêu cầu trợ giúp khi trải qua sốc văn hóa

Nếu bạn đang thực sự gặp khó khăn trong việc vượt qua cú sốc văn hóa, bạn có thể đang trải qua một điều gì đó nghiêm trọng hơn. Cảm giác chán nản, nhớ nhà quá lớn hoặc tham gia vào các hành vi nguy cơ lạm dụng rượu hoặc ma túy là những dấu hiệu cho thấy đã đến lúc cần tìm sự giúp đỡ. Các phòng dịch vụ sinh viên quốc tế, và nhân viên chăm sóc sức khỏe tâm thần của trường đều ở đây để giúp bạn vượt qua những cảm giác này.

Lên lịch một cuộc hẹn để gặp mặt và nói chuyện với một cố vấn mà bạn tin tưởng. Đôi khi chỉ cần có ai đó để trò chuyện cũng có thể khiến bạn nhìn thế giới một cách khác biệt hơn.

Hãy nhớ rằng, đối với đại đa số sinh viên quốc tế, sốc văn hóa là điều bình thường và bạn sẽ điều chỉnh được. Hãy giữ tinh thần cởi mở, thử những điều mới và cú sốc văn hóa của bạn sẽ qua đi, giống như nó đã xảy ra với hàng ngàn sinh viên khác như bạn.

Nguồn: How to Deal with Culture Shock: A Guide for International Students

4WORDS hy vọng bài viết đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích cần biết về sốc văn hóa ở Mỹ đối với Du học sinh. Quý phụ huynh và các em học viên quan tâm có thể liên hệ trực tiếp với 4WORDS để được trao đổi, tư vấn. Từ đó, chuẩn bị sớm kế hoạch học tập/du học nhằm đạt sự chủ động và hiệu quả cao nhất.

4WORDS dẫn đầu về thành tích đạo tạo chứng chỉ chuẩn hoá IELTS/SAT đồng thời cung cấp chương trình tư vấn du học Mỹ chất lượng cao. Cam kết mục tiêu – Tận tâm đồng hành – Tối giản chi phí.

Đọc thêm: Những nét văn hóa Mỹ có thể khiến Du học sinh bất ngờ